Kto czyta, nie błądzi.

Kolej podziemna

Kolej podziemna Obálka knihy Kolej podziemna
Colson Whitehead
literatura obyczajowa
2021
książka, epub, mobi
384

Cora jest niewolnicą w trzecim pokoleniu na plantacji bawełny w stanie Georgia i należy do najniższej kasty. Jej życie nie jest łatwe, a będzie jeszcze gorzej, bo lada moment z dziecka stanie się kobietą. Kiedy Ceasar, przybyły z Wirginii najświeższy nabytek plantatorów, opowiada jej o kolei podziemnej, oboje decydują się zaryzykować ucieczkę.

Kolej podziemna to umowna nazwa stworzonej przez przeciwników niewolnictwa tajnej sieci przerzutowej dla zbiegłych niewolników. Przemycano ich z południowych stanów Ameryki do stanów północnych lub dalej do Kanady. Czasem także na południe do Meksyku. Nie była to kolej. Raczej skomplikowany system transportowania ukrytych niewolników rozmaitymi szlakami, na których znajdowały się też rozmaite kryjówki, czasem tunele i oczywiście tysiące ludzi.

Cora była niewolnicą w trzecim już pokoleniu. Pracowała na plantacji bawełny w stanie Georgia i jej życie było warte tyle, ile jej praca i zdolność rozpłodowa. Na tej samej plantacji znalazł się niewolnik Ceasar, który przybył z Wirginii, jako świeżo zakupiony nabytek. To Ceasar rzucił pomysł ucieczki i gdy właścicielem wyłącznym plantacji został brat zmarłego plantatora, ta dwójka zdecydowała się uciec.

„Kolej podziemna” jest szczególną mieszanką dokumentalnych faktów, historycznej prawdy i niewiarygodnej fikcji. Wydaje mi się, że można tę książkę zaliczyć do nurtu realizmu magicznego. Jest to swoista baśń o wolności i determinacji bohaterów, o sile ludzkiego ducha. Poznajemy też cała sieć ucieczek, setki ludzi, którzy pomagają i takich, których pomoc jest pozorna. Obserwujemy też przemianę, która staje się udziałem Cory.

Powieść Colsona Whiteheada została obsypana nagrodami, Amazon Prime wyprodukował na podstawie książki serial. Do swych ulubionych książek zaliczyli ją między innymi Barack Obama i Oprah Winfrey. I w ten sposób książka stała się chyba najpopularniejszym wytworem kultury ostatnich dwudziestu lat. Historia Cory, która ucieka z niewolniczego południa, podróżuje przez wiele innych amerykańskich stanów, w których są różne prawa dotyczące czarnych, jest symboliczna. Przyznam się jednak, że w tym splocie baśniowości i realizmu nie wszystko mnie przekonuje.