Świt Ameryki
western
Netflix
2025
miniserial
Peter Berg
Taylor Kitsch, Betty Gilpin, Dane DeHaan, Shea Whigham, Saura Lightfoot Leon,
Peter Berg, Eric Newman, Mark L. Smith
Kobieta z synem podróżuje przez ziemię niczyją, jaką w połowie XIX wieku jest jeszcze dzisiejszy stan Utah. Przybyli tam już mormoni, których przywódca chce tam założyć własne religijne królestwo. Mormoni są nie tylko prześladowani, ale są także prześladowcami. Prawo i porządek są tam pojęciami bez znaczenia.
U progu 2025 roku słynny serial Deadwood doczekał się godnej konkurencji. „Świt Ameryki” to najnowsza propozycja Netflixa ze stycznia tego roku. Serial opowiada historię kobiety, która wraz synem usiłuje dotrzeć do jego ojca. Podróżują przez tereny stanu Utah. Przywódca mormonów usiłuje założyć tam swoje królestwo, mityczny Syjon, do którego prawo dał mu sam Bóg. Prześladowani mormoni stają się tu prześladowcami, bez pardonu mordującymi wszystkich, którzy mogą przeszkodzić realizacji tej wizji.
Kanwą fabuły stał się epizod z 1857 roku, gdy mormoni wymordowali około 120 kolonistów, którzy podróżowali do Kaliforni. Członkowie sekty mormońskiej usiłowali zrzucić winę na plemię Pajutów. Western „Świt Ameryki” jest ponury i krwawy, szokuje widzów nagromadzeniem wszelakich okrucieństw. To zdecydowanie serial dla dorosłych. Nie wszystko w tej opowieści jest zgodne z historyczną prawdą, co zresztą wzbudziło ogromne protesty dzisiejszej społeczności mormonów. Brigham Young jest w tej postaci demonicznym satrapą, który nie cofa się przed okrucieństwem i zdobywa władzę w sposób makiaweliczny.
Jednak główną postacią jest Sara podróżująca z synem, której przewodnikiem niechętnie i jakby z wewnętrznego przymusu zostaje traper Isaac Reed. Okazuje się, że kobieta jest ścigana listem gończym za zabójstwo. A to powoduje, że w ślad za podróżnikami rusza cała wataha chętnych do zdobycia nagrody. Wszyscy w tym serialu walczą o przetrwanie. Są to zarówno okrutni i nieludzcy mormoni, którzy bez wahania mordują ocalałych świadków masakry pod Mountain Meadows. Lecz także plemiona Indian spychane przez kolejnych osadników z dala od swych ziem. Także łowcom nagród, którzy ścigają Sarę nie brakuje okrucieństwa.
Twórcy serialu – scenarzysta Mark L. Smith i reżyser Peter Berg – przedstawili dzieło szokujące i zdumiewające naturalistycznym wręcz kolorytem. Serial wpisuje się w istniejącą od pewnego czasu tendencję demitologizacji historii Ameryki Północnej lub może raczej dokonuje dekonstrukcji mitów, którymi się karmili Amerykanie przez ponad dwieście lat. Dobro też istnieje, ale wyrasta ono na nieurodzajnym gruncie okrucieństwa i chciwości.
