Król
powieść obyczajowa
Wydawnictwo Literackie
2016
książka, epub, mobi
432
Warszawa. Burzliwe lata trzydzieste XX wieku. Wielokulturowy, podzielony świat u progu drugiej wojny światowej, targany konfliktami narodowymi, politycznymi, społecznymi - w całej złożoności, pokazany nieraz drastycznie, ostro, szokująco. Zwroty akcji, romanse, gwałty, ćwiartowanie ciał, szantaże, przewroty polityczne - tu zaciera się granica między życiem codziennym, polityką, a gangsterką. [nota wydawnicza]
Kim jest narrator powieści? Nie od razu czytelnik zadaje sobie to pytanie. Początkowo wydaje się oczywiste, że narratorem jest siedemnastolatek z żydowskiej tradycyjnej rodziny, którego po śmierci ojca pod opiekę wziął znany warszawski bokser ale również bandyta – Jakub Szapiro. Dopiero potem ta linia narracji przestaje być tak oczywista. Świat, o którym mówi narrator, jest odrażający i fascynujący zarazem. Przez chwilę nawet skojarzył mi się z dziełami Jacka Londona i fascynacją dziełami Fryderyka Nietzschego. Z filozofią wyrażaną w prosty sposób: zjadasz albo jesteś zjadany.
Jakub Szapiro to z jednej strony wcielenie Martina Edena szukającego swego miejsca w świecie, który jednak nie trafia na Ruth, która go wciągnie do innego świata. Z drugiej strony jest to również wcielenie kapitana Larsena z innej powieści Londona. Jakkolwiek byśmy się nie wymądrzali, to jest to postać wielowymiarowa, fascynująca, ale również odrażająca. Wraz z postępem fabuły narrator zrywa kolejne zasłony kłamstwa, pozorów, aby na koniec pozostawić tylko prawdę. Ale czy na pewno?
Wiele ostatnio narzekałem na pisarzy, którzy lekce sobie ważą realia światów, które odkrywają przed czytelnikiem. Twardoch jest profesjonalistą. To nie jest utalentowany amator, któremu udało się wymyślić wciągającą historyjkę, ale któremu nie starczyło cierpliwości, by tę historyjkę osadzić w realnym i wiarygodnym świecie. Autor dba o to, by przedwojenną Warszawę przedstawić jak najdokładniej wraz ze skomplikowanymi zależnościami politycznymi, ekonomicznymi, a także ideologicznymi, które ścierały się ze sobą w warszawskim półświatku, o którym niektórzy woleli nie wiedzieć.
Spektrum powieści jest niezwykle szerokie. Powieść opowiada o politycznych i ideologicznych rozłamach wśród ludności żydowskiej. Pojawiają się sceny dotyczące sanacyjnej władzy. Są walki socjalistów z narodowcami. A wszystko to w obliczu nieuchronnie nadchodzącej wojny. To nie jest powieść optymistyczna. Świat jest taki, jaki jest. A ból jest prawdziwy.
